Κάνναβη, Κανναβιδιόλη (CBD) & Covid-19

Κάνναβη, Κανναβιδιόλη (CBD) & Covid-19

Από τους Martin A. Lee και Tiffany Devitt στις 26 Μαρτίου 2020

Με τον παγκόσμιο απολογισμό νεκρών από τον ιό corona να αυξάνεται εκθετικά, το The Lancet επέστησε την προσοχή στις “συσσωρευμένες αποδείξεις” που δείχνουν ότι “οι ασθενείς με σοβαρό COVID -19 μπορεί να έχουν σύνδρομο καταιγίδας κυτταροκινών”.

Χαρακτηρισμένη από την έντονη ανοσολογική αντίδραση στους πνεύμονες, αυτό το ελάχιστα κατανοητό σύνδρομο μπορεί να αρρωστήσει και να σκοτώσει τα μολυσμένα άτομα. Η αναπνευστική δυσφορία είναι η κύρια αιτία θνησιμότητας σε περιπτώσεις COVID- 19. Οι ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση που επιβιώνουν από την εντατική φροντίδα ενδέχεται να υποστούν μακροχρόνιες πνευμονικές βλάβες, με αποτέλεσμα τη λειτουργική βλάβη και τη μειωμένη ποιότητα ζωής.

Η Science Daily αναφέρει ότι μια υπερ-φλεγμονώδης θύελλα κυτταροκίνης, η οποία ενέχει κύμα αταξίας των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, ήταν πιθανώς η κύρια αιτία θανάτου σε αρκετές ιογενείς εστίες, συμπεριλαμβανομένης της πανδημίας 1918-20 «ισπανικής γρίπης» (η οποία σκότωσε περισσότερα από 50 εκατομμύρια ανθρώπους ) και, πιο πρόσφατα, η γρίπη των χοίρων H1N1 και η λεγόμενη γρίπη των πτηνών.

Σε περιπτώσεις οξείας πνευμονικής δυσφορίας προκαλούμενης από ιό, η θεραπεία με στόχο την καταιγίδα κυτταροκινών φαίνεται να έχει νόημα. Αλλά η θεραπεία με κορτικοστεροειδή δεν είναι μια σωστή επιλογή, διότι μπορεί να επιδεινώσει την πνευμονική βλάβη που σχετίζεται με το COVID -19. “Ωστόσο”, όπως υπογραμμίζει το The Lancet,” στην υπερ-φλεγμονή, η ανοσοκαταστολή είναι πιθανό να είναι επωφελής”.

ΜΠΟΡΕΙ Η ΚΑΝΝΑΒΗ ΝΑ ΗΡΕΜΗΣΕΙ ΜΙΑ ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΩΝ;

Αρκετές εργαστηριακές μελέτες δείχνουν ότι οι κανναβινοειδείς ενώσεις – ιδιαίτερα η Κανναβιδιόλη (CBD) και η Τετραϋδροκανναβινόλη (THC)- είναι ανοσοκατασταλτικές. Αυτό θα εξηγούσε γιατί η ιατρική κάνναβη είναι ευεργετική για άτομα με αυτοάνοσες ασθένειες και χρόνια φλεγμονή.

Το ερώτημα που τίθεται είναι: Μπορεί η κάνναβη να ηρεμήσει μια καταιγίδα κυτταροκινών;

Η σύντομη απάντηση είναι ότι δεν ξέρουμε. Υπάρχουν πολλά που ακόμα δεν καταλαβαίνουμε για την κάνναβη και το ανοσοποιητικό σύστημα.

Για πολλά χρόνια, η επιστημονική έρευνα στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει δεθεί χειροπόδαρα από την απαγόρευση της κάνναβης και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση συνεχίζει να ανατρέπει τις έρευνες που θα μπορούσαν να ρίξουν φως στη θεραπευτική χρήση της κάνναβης και των εκχυλισμάτων Κανναβιδιόλης (CBD) από ολόκληρο το φυτό. Ο ομοσπονδιακός στραγγαλισμός της έρευνας σχετικά με την κάνναβη είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο γνωρίζουμε τόσο λίγα για το κλινικό δυναμικό της Κανναβιδιόλης (CBD) ως αντιικό φάρμακο.

Η απαγόρευση της κάνναβης επιδεινώνει την παρούσα κρίση και με άλλους τρόπους, όπως θα δείτε αργότερα σε αυτό το άρθρο. Προς το παρόν, ας επιστρέψουμε την προσοχή μας στις κυτταροκίνες και τα κανναβινοειδή.

Η CBD δρα ως ισχυρό αντιφλεγμονώδες, μειώνοντας την παραγωγή κυτταροκίνης και αναστέλλοντας τη λειτουργία των ανοσοκυττάρων.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ;

Εκκρινόμενες από τα ανοσοκύτταρα, οι κυτταροκίνες είναι μια ομάδα πρωτεϊνών που ρυθμίζουν τις φλεγμονώδεις αποκρίσεις σε ασθένειες και λοίμωξη. Υπάρχουν και προ-φλεγμονώδεις και αντιφλεγμονώδεις κυτταροκίνες.

Η υπερπαραγωγή ή η υπερβολική έκκριση προ-φλεγμονωδών αγγελιοφόρων μορίων μπορεί να προκαλέσει μια επικίνδυνη θύελλα κυτταροκίνης και άλλες ανώμαλες συνθήκες. Μια κυτταροκίνη γνωστή ως ο παράγοντας νέκρωσης όγκων άλφα (TNFa), για παράδειγμα, παράγεται σε περίσσεια σε ρευματοειδή αρθρίτιδα, μια οδυνηρή, αυτοάνοση ασθένεια που προσβάλλει 1,3 εκατομμύρια Αμερικανούς.

Η αλληλεπίδραση μεταξύ των κυτταροκινών, των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος και του ενδογενούς κανναβινοειδούς συστήματος παίζει σημαντικό ρόλο στη νευροφλεγμονή και τον νευροεκφυλισμό.

Είναι καλά τεκμηριωμένο ότι η διέγερση του CB2 κανναβινοειδούς υποδοχέα από την Τετραϋδροκανναβινόλη (THC) και τα ενδογενή αντισώματα μπορεί να καταστείλει τη φλεγμονή. Η σηματοδότηση του υποδοχέα κανναβινοειδούς προσδίδει θεραπευτικά αποτελέσματα με την μείωση της έκφρασης της φλεγμονώδους κυτταροκίνης.

Αν και η κανναβιδιόλη (CBD) έχει μικρή άμεση συγγένεια δέσμευσης με τον CB2 υποδοχέα δρα όμως ως ισχυρό αντιφλεγμονώδες, μειώνοντας την παραγωγή κυτταροκίνης και αναστέλλοντας τη λειτουργία των ανοσοκυττάρων.

ΚΑΝΝΑΒΙΔΙΟΛΗ (CBD) για ΙΟΓΕΝΕΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ;

Μπορεί η Κανναβιδιόλη (CBD) να είναι ένας βιώσιμος υποψήφιος για τη μείωση της θνησιμότητας σε ασθενείς με κρίσιμη κατάσταση που έχουν μολυνθεί με COVID -19; Κάποιες δεκάδες ιστοσελίδες διακηρύσσουν ήδη ότι η Κανναβιδιόλη (CBD) έχει αντιικές εφαρμογές, σαν να ήταν ένα καθιερωμένο ιατρικό γεγονός.

Στην πραγματικότητα, μέχρι στιγμής υπάρχουν μόνο “αποσπασματικά στοιχεία” που δείχνουν “την πιθανή χρήση της Κανναβιδιόλης (CBD) σε ιογενείς λοιμώξεις”, σύμφωνα με μια ομάδα βρετανών και ιταλικών επιστημόνων που πρόσφατα ασχολήθηκαν με αυτό το θέμα στο περιοδικό Cannabis and Cannabinoid Research. Οι συγγραφείς ανέφεραν μια in vitro μελέτη, η οποία έδειξε ότι η Κανναβιδιόλη (CBD) είχε άμεση αντιική επίδραση έναντι του ιού της ηπατίτιδας C. Αλλά εκτός από μία μόνο προκλινική μελέτη που περιλαμβάνει την Ηπατίτιδα C, υπάρχουν ελάχιστα επιστημονικά στοιχεία που υποστηρίζουν τις υποτιθέμενες αντιικές ιδιότητες της Κανναβιδιόλης (CBD).

Οι συγγραφείς ανέφεραν μια άλλη μελέτη, η οποία διαπίστωσε ότι η Κανναβιδιόλη (CBD) μείωσε την νευροφλεγμονή σε ένα ζωϊκό μοντέλο πολλαπλής σκλήρυνσης που προκαλείται από ιούς. Ωστόσο, αναγνωρίζουν ότι αυτό θα μπορούσε να έχει περισσότερη σχέση με την αποτελεσματικότητα της Κανναβιδιόλης (CBD) ως αντιφλεγμονώδης ένωση παρά με την άμεση αντιική δράση. Ομοίως, τα ανέκδοτα περιστατικά της χρήσης κάνναβιδιόλης (CBD) για τη θεραπεία ιογενών λοιμώξεων, όπως ο έρπητας ζωστήρας και ο έρπης, “είναι εύλογα με βάση τις αντιφλεγμονώδεις και αναλγητικές ιδιότητες της CBD”, ανέφεραν οι επιστήμονες, χωρίς να υποστηρίζουν κάποιο εγγενές αντιικό αποτέλεσμα.

Η Κανναβιδιόλη (CBD) βρίσκεται σήμερα σε κλινικές δοκιμές στο Ισραήλ ως θεραπεία για τη νόσο μοσχεύματος έναντι ξενιστή (GVHD), μια δυνητικά θανατηφόρο κατάσταση (με ποσοστό θνησιμότητας πάνω από 80%) που προκαλείται από συστηματική ανοσολογική απόρριψη οργάνου ή μεταμόσχευσης μυελού των οστών. Μέχρι στιγμής, τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά. Οι θάνατοι από GHVD και COVID -19 περιλαμβάνουν και ακραίες υπερβολικές ανοσολογικές αντιδράσεις, αλλά υπάρχει μια κρίσιμη διαφορά: η GVHD δεν ενεργοποιείται από ιό. Και η Κανναβιδιόλη (CBD) δεν έχει ποτέ δοκιμαστεί ως φάρμακο για μια επαγόμενη από ιούς θύελλα κυτταροκίνης.

ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Πολλές θεραπευτικές εφαρμογές της Κανναβιδιόλης (CBD) και της Τετραϋδροκανναβινόλης (THC) σχετίζονται με την αντιφλεγμονώδη δυναμική τους. Αλλά αυτό δεν είναι όλη η ιστορία. Η αλληλεπίδραση μεταξύ των κανναβινοειδών και του ανοσοποιητικού συστήματος είναι πολύπλοκη, προσαρμοστική και αμφίδρομη.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα κανναβινοειδή μπορούν να ενισχύσουν την ανοσοποιητική δραστηριότητα. Μια μελέτη του Πανεπιστημίου της Λουϊζιάνα, που έγινε το 2014, κατέδειξε ότι η τακτική χρήση κάνναβης μπορεί να αυξήσει τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων σε διαταραχές ανοσοανεπάρκειας όπως ο ιός HIV, γεγονός που υποδηλώνει μια ανεπιθύμητη, ανοσοκατασταλτική επίδραση. Αυτό είναι το ακριβώς αντίθετο από αυτό που χρειάζεται για να μετριάσει μια προκαλούμενη από ιό θύελλα κυτταροκίνης.

Δεδομένων των συγκρουόμενων δεδομένων σχετικά με τον αντίκτυπο των κανναβινοειδών στην ανοσολογική λειτουργία, οι ιατρικοί επιστήμονες επανεξετάζουν τις ιδέες τους σχετικά με τη φλεγμονή και την ανοσοκαταστολή. Όπως δήλωσε η Mary Biles στο Project CBD : “Ένα νέο κύμα έρευνας και τοποθέτησης ανεπίσημων αποδεικτικών στοιχείων δείχνει ότι τα κανναβινοειδή έχουν ένα προσαρμοστικό, ανοσορρυθμιστικό αποτέλεσμα, αντί να καταστέλλουν μόνο την ανοσοποιητική δραστηριότητα”.

Η ικανότητα των κανναβινοειδών να καταστείλουν και να ενισχύσουν την ανοσολογική λειτουργία προσδίδει πίστη στην ιδέα ότι το ενδοκανναβινοειδές σύστημα εμπλέκεται στην αμφίδρομη ανοσοδιαμόρφωση, διατηρώντας τον έλεγχο υπό υγιείς συνθήκες, αλλά επιτρέποντας μια φλεγμονώδη αντίδραση όταν απαιτείται για την καταπολέμηση της λοίμωξης.

Ο Δρ. Garcia de Palau, Ισπανός κλινικός ιατρός για τη χρήση κάνναβης, το συνοψίζει ως εξής: «Πιστεύω ότι [η κάνναβη] είναι ανοσοκατασταλτική όταν υπάρχει υπερ-ανοσολογική απάντηση, αλλά αλλιώς ρυθμίζει και διορθώνει το ανοσοποιητικό σύστημα. Στην πραγματικότητα, θα μπορούσατε να πείτε ότι λειτουργεί σαν το ενδοκανναβινοειδές σύστημα, φέρνοντας ισορροπία στον οργανισμό.”

ΚΑΛΕΣΜΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

Τι σημαίνει αυτό, πρακτικά, για όσους χρησιμοποιούν Κανναβιδιόλη (CBD) ή κάνναβη κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID- 19; Η κατανάλωση μικρών ποσοτήτων Κανναβιδιόλης (CBD) ή κάνναβης ως προληπτικό μέτρο συμβάλλει στην ενίσχυση της ανοσοποιητικής μας αντοχής ή θα μπορούσε να μας κάνει πιο ευαίσθητους στον ιό corona; Μόνο ένα σχετικά μικρό ποσοστό ατόμων με COVID -19 εμφανίζει μια απειλητική για τη ζωή θύελλα κυτταροκίνης, αλλά αν κάποιος μολυνθεί (χωρίς να παρουσιάσει σοβαρά συμπτώματα), η Κανναβιδιόλη (CBD) θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο σοβαρής εξέλιξης της νόσου; Θα μπορούσε η Κανναβιδιόλη (CBD) να έχει οποιεσδήποτε επιπτώσεις;

Η Διεθνής Ένωση για την Κανναβινοειδή Ιατρική (IACM), με έδρα τη Γερμανία, εξέδωσε δήλωση σχετικά με την πανδημία COVID- 19 και τη χρήση κανναβινοειδών, σημειώνοντας ότι ορισμένες εργαστηριακές μελέτες υποδηλώνουν ότι τα κανναβινοειδή μπορεί να έχουν αντιικές επιδράσεις. “Ωστόσο, σύμφωνα με το IACM , δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα μεμονωμένα κανναβινοειδή – όπως η Κανναβιδιόλη (CBD), η Κανναβιγερόλη (CBG) ή η Τετραϋδροκανναβινόλη (THC) – ή τα παρασκευάσματα κάνναβης προστατεύουν από τη μόλυνση … ή ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία της COVID -19, της ασθένειας που παράγεται από αυτόν τον ιό. “

Ωστόσο, η IACM τονίζει επίσης ότι “δεν υπάρχουν στοιχεία ότι η χρήση κανναβινοειδών θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο ιογενών λοιμώξεων”.

Το Project CBD, πρεσβευτής της IACM στις ΗΠΑ., υποστηρίζει την έκκληση της ένωσης για «αλληλεγγύη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ειδικά με εκείνους που κινδυνεύουν ιδιαίτερα από μια τέτοια μόλυνση». Μην μοιράζεστε “ψευδείς πληροφορίες που κυκλοφορούν στο Διαδίκτυο”, ικετεύει το IACM. “Βοηθήστε να περιοριστεί η εξάπλωση του ιού ακολουθώντας τις κατευθυντήριες γραμμές της κυβέρνησης και των αρχών υγείας”.

Έχουν αναφερθεί άνθρωποι που αποθηκεύουν προϊόντα κάνναβης που λαμβάνονται από εξουσιοδοτημένα φαρμακεία και υπηρεσίες διανομής στις ΗΠΑ, όπου η κάνναβη είναι νόμιμη για θεραπευτική χρήση και/ή για ενήλικες. Αρκετές κυβερνήσεις των κρατών έχουν ακολουθήσει την πρωτιά της Καλιφόρνια, δηλώνοντας ότι οι επιχειρήσεις κάνναβης είναι βασικές υπηρεσίες που μπορούν να παραμείνουν ανοιχτές, ενώ η πανδημία προκάλεσε κλείσιμο και λουκέτα σε περιοχές που χτυπήθηκαν σκληρά.

Ωστόσο, η κάνναβη παραμένει παράνομη σύμφωνα με τον ομοσπονδιακό νόμο, και η απαγόρευση της κάνναβης κάνει ακόμη χειρότερη μια τρομερή κατάσταση. Η πανδημία έχει μεγεθύνει τη ζημιά που προκάλεσε η αμερικανική πολιτική για τα ναρκωτικά, η οποία συνεχίζει να καταστρέφει την επιστημονική έρευνα και να παρεμποδίζει τις ιατρικές προόδους παρεμποδίζοντας την έρευνα για την κάνναβη με θεραπευτική προσανατολισμό. Κατά συνέπεια, δεν έχουμε σαφείς απαντήσεις σε βασικές ερωτήσεις σχετικά με τα κανναβινοειδή και τις ιογενείς λοιμώξεις σε καιρό έντονων αναγκών.

COVID -19 και ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ της ΚΑΝΝΑΒΗΣ

Η απαγόρευση της κάνναβης εισάγει επίσης περιττούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία σε άλλους τομείς. Λόγω του ποινικού καθεστώτος σε ομοσπονδιακό επίπεδο, απαγορεύεται στις τράπεζες να ανοίγουν λογαριασμούς και να εκδίδουν πιστωτικές κάρτες σε επιχειρήσεις κάνναβης. Ακόμη και νόμιμες εταιρείες με κρατική άδεια αναγκάζονται να λειτουργούν με βάση μόνο τα μετρητά, μια πρακτική που θέτει σε κίνδυνο το προσωπικό των καταστημάτων πώλησης πρώτης γραμμής, άλλους εργαζόμενους στη βιομηχανία και τους κρατικούς φορολογικούς φορείς. Η διαχείριση μετρητών μπορεί να είναι επικίνδυνη κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Σύμφωνα με το The New England Journal of Medicine, ο ιός corona “είναι σταθερός για αρκετές ώρες έως μέρες σε αεροζόλ και σε επιφάνειες”. Αυτό περιλαμβάνει τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα, σύμφωνα με τον Δρ Sanjay Maggirwar, πρόεδρο του τμήματος μικροβιολογίας, ανοσολογίας και τροπικής ιατρικής του Πανεπιστημίου George Washington. “Ασφαλώς με το coronavirus, η διαχείριση μετρητών είναι μια ανησυχία”, δήλωσε στην CBS MoneyWatch.

Όπως και με τους περιορισμούς στην έρευνα, αυτή η πρακτική είναι εντελώς περιττή και θα μπορούσε εύκολα να αντιμετωπιστεί με την ταχεία νομοθετική δράση εκ μέρους του Κογκρέσσου.

ΔΕΣΜΙΟΙ του ΠΟΛΕΜΟΥ ΕΝΑΝΤΙΑ στα ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ

Οι αμερικανικές φυλακές είναι έτοιμες να γίνουν εστίες για το COVID -19. Ο υπερπληθυσμός, η ανεπαρκής διατροφή, το τοξικό άγχος και η γήρανση του πληθυσμού των φυλακών έθεσαν τα φυλακισμένα άτομα σε εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο.

Επιπλέον, όπως σημειώνει το BBC : “Οι άνθρωποι με χειροπέδες δεν μπορούν να καλύψουν το στόμα τους όταν βήχουν ή φτύνουν, οι νεροχύτες [στις φυλακές και στα κρατητήρια] συχνά δεν έχουν σαπούνι και το απολυμαντικό χειρός θεωρείται λαθραίο λόγω του περιεχομένου του σε αλκοόλ”.

Ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών είναι μια σημαντική αιτία των υπερ-συνωστισμένων αμερικανικών φυλακών, οι οποίες έχουν καταδικαστεί από διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Μια έκθεση του 2016 του Κέντρου Δικαιοσύνης του Brennan κατέληξε στο συμπέρασμα ότι σχεδόν το 40% των φυλακισμένων Αμερικανών βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα, χωρίς να υπάρχει αναγκαστικός λόγος δημόσιας ασφάλειας.

Το Last Prisoner Project υπολογίζει ότι 40.000, μη-έχοντες-κακοποιήσεις, κρατούμενοι λόγω κάνναβης απομονώνονται σε κρατικά και ομοσπονδιακά ποινικά ιδρύματα και εκτείουν ποινή για κάτι που δεν είναι πλέον παράνομο σε πολλές Πολιτείες των ΗΠΑ. Η ομάδα υποστηρίζει την ταχεία απελευθέρωση όλων των φυλακισμένων από κάνναβη και όλων των κρατουμένων που είναι άνω των 65 ετών ή που έχουν υποκείμενη κατάσταση υγείας.

“Η υγεία των φυλακών είναι εξ ορισμού η δημόσια υγεία”, λέει το The Lancet. “Με εκτιμώμενα 30 εκατομμύρια ανθρώπους που απελευθερώνονται από τη φυλακή κάθε χρόνο σε παγκόσμιο επίπεδο, οι φυλακές είναι ένας φορέας για τη κοινοτική μετάδοση που θα επηρεάσει δυσανάλογα τις περιθωριοποιημένες κοινότητες”.

Οι υποστηρικτές της μεταρρύθμισης της ποινικής δικαιοσύνης υποστηρίζουν ότι η μείωση του πληθυσμού των φυλακών θα πρέπει να αποτελέσει άμεση προτεραιότητα για να επιβραδυνθεί η εξάπλωση μιας εξαιρετικά μολυσματικής νόσου, η οποία, σε αντίθεση με τους ίδιους τους κρατουμένους, δεν μπορεί να συγκρατηθεί μέσα στους τοίχους των φυλακών.

---

Ο Martin A. Lee είναι ο Διευθυντής του Project CBD και συγγραφέας του Smoke Signals: A Social History of Marijuana—Medical, Recreational and Scientific. Η Tiffany Devitt είναι Πρόεδρος της Care By Design, παράρτημα της CannaCraft.

Copyright, Project CBD . Δεν μπορεί να ανατυπωθεί χωρίς άδεια.

---

Πηγές

1. Biles, Mary. Cannabis and the Immune System. Project CBD. May 18, 2019. https://www.projectcbd.org/science/cannabis-and-immune-system
2. Das UN. Can Bioactive Lipids Augment Anti-cancer Action of Immunotherapy and Prevent Cytokine Storm? Arch Med Res. 2019 Aug;50(6):342-349. doi: 10.1016/j.arcmed.2019.10.004. Epub 2019 Oct 31. Review. PubMed PMID: 31677539.
3. IACM: Statement of the Board on current corona virus pandemic and the use of cannabinoids, March 25, 2020. http://www.cannabis-med.org/english/bulletin/ww_en_db_cannabis_artikel.p…
4. Jean-Gilles L, Gran B, Constantinescu CS. Interaction between cytokines, cannabinoids and the nervous system. Immunobiology. 2010 Aug;215(8):606-10. doi: 10.1016/j.imbio.2009.12.006. Epub 2010 Jan 4. Review. PubMed PMID: 20153076.
5. Kaplan BL, Springs AE, Kaminski NE. The profile of immune modulation by cannabidiol (CBD) involves deregulation of nuclear factor of activated T cells (NFAT). Biochem Pharmacol. 2008 Sep 15;76(6):726-37. doi: 10.1016/j.bcp.2008.06.022. Epub 2008 Jul 8. PubMed PMID: 18656454; PubMed Central PMCID: PMC2748879.
6. Kinner SA, Young JT, Snow K, Southalan L, Lopez-Acuña D, Ferreira-Borges C, O’Moore É. Prisons and custodial settings are part of a comprehensive response to COVID-19.Lancet Public Health. 2020 Mar 17;. doi: 10.1016/S2468-2667(20)30058-X. [Epub ahead of print] PubMed PMID: 32197116.
7. Klein TW, Lane B, Newton CA, Friedman H. The cannabinoid system and cytokine network. Proc Soc Exp Biol Med. 2000 Oct;225(1):1-8. doi: 10.1046/j.1525-1373.2000.22501.x. Review. PubMed PMID: 10998193.
8. Klein TW, Newton C, Larsen K, Lu L, Perkins I, Nong L, Friedman H. The cannabinoid system and immune modulation. J Leukoc Biol. 2003 Oct;74(4):486-96. doi: 10.1189/jlb.0303101. Epub 2003 Jul 1. Review. PubMed PMID: 12960289.
9. Lee, Martin A. ICRS 2018: CBD Shines in Leiden. Project CBD. Aug 15, 2018. https://www.projectcbd.org/science/icrs-2018-cbd-shines-leiden-part-1
10. Lowe HI, Toyang NJ, McLaughlin W. Potential of Cannabidiol for the Treatment of Viral Hepatitis. Pharmacognosy Res. 2017 Jan-Mar;9(1):116-118. doi: 10.4103/0974-8490.199780. PubMed PMID: 28250664; PubMed Central PMCID: PMC5330095.
11. Mecha M, Feliú A, Iñigo PM, Mestre L, Carrillo-Salinas FJ, Guaza C. Cannabidiol provides long-lasting protection against the deleterious effects of inflammation in a viral model of multiple sclerosis: a role for A2A receptors. Neurobiol Dis. 2013 Nov;59:141-50. doi: 10.1016/j.nbd.2013.06.016. Epub 2013 Jul 11. PubMed PMID: 23851307.
12. Mehta P, McAuley DF, Brown M, Sanchez E, Tattersall RS, Manson JJ. COVID-19: consider cytokine storm syndromes and immunosuppression. Lancet. 2020 Mar 16;. doi: 10.1016/S0140-6736(20)30628-0. [Epub ahead of print] PubMed PMID: 32192578.
13. Molina PE, Amedee AM, LeCapitaine NJ, Zabaleta J, Mohan M, Winsauer PJ, Vande Stouwe C, McGoey RR, Auten MW, LaMotte L, Chandra LC, Birke LL. Modulation of gut-specific mechanisms by chronic δ (9)-tetrahydrocannabinol administration in male rhesus macaques infected with simian immunodeficiency virus: a systems biology analysis. AIDS Res Hum Retroviruses. 2014 Jun;30(6):567-78. doi: 10.1089/aid.2013.0182. Epub 2014 Feb 7. PubMed PMID: 24400995.
14. Reiss CS. Cannabinoids and Viral Infections. Pharmaceuticals (Basel). 2010 Jun 1;3(6):1873-1886. doi: 10.3390/ph3061873. PubMed PMID: 20634917; PubMed Central PMCID: PMC2903762.
15. Scripps Research Institute. “Deadly immune ‘storm’ caused by emergent flu infections.” ScienceDaily, 27 February 2014. <www.sciencedaily.com/releases/2014/02/140227142250.htm>.
16. Tagne, AM, Pacchetti B, Sodergren M, Cosentino M, and Marino F. Cannabidiol for Viral Disease: Hype or Hope? Cannabis and Cannabinoid Research. Jan 15, 2020 ahead of print. http://doi.org/10.1089/can.2019.0060
17. Teijaro JR, Walsh KB, Rice S, Rosen HM. Oldstone BA. Mapping the innate signaling cascade essential for cytokine storm during influenza virus infection. Proceedings of the National Academy of Sciences, 2014; DOI: 10.1073/pnas.1400593111
18. van Doremalen N, Bushmaker T, Morris DH, Holbrook MG, Gamble A, Williamson BN, Tamin A, Harcourt JL, Thornburg NJ, Gerber SI, Lloyd-Smith JO, de Wit E, Munster VJ. Aerosol and Surface Stability of SARS-CoV-2 as Compared with SARS-CoV-1. N Engl J Med. 2020 Mar 17;. doi: 10.1056/NEJMc2004973. [Epub ahead of print] PubMed PMID: 32182409.
19. Vuolo F, Petronilho F, Sonai B, Ritter C, Hallak JE, Zuardi AW, Crippa JA, Dal-Pizzol F. Evaluation of Serum Cytokines Levels and the Role of Cannabidiol Treatment in Animal Model of Asthma. Mediators Inflamm. 2015;2015:538670. doi: 10.1155/2015/538670. Epub 2015 May 25. PubMed PMID: 26101464; PubMed Central PMCID: PMC4458548.

Ημερομηνία αναθεώρησης:
26 Μαρτίου 2020

ΠΗΓΗ

Μετάφραση/Επιμέλεια : Άγγελος Τζιμίδης